Faiz Artışı Sonrası Kredi Piyasasında Beklentiler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 350 baz puanlık artışla politika faizini %46’ya yükseltti. Bu hamle, enflasyonla mücadele kapsamında sıkı para politikasının sürdüğüne işaret ederken, kredi piyasasına etkileri merak konusu oldu.
Ekonomistler, TCMB’nin bu artışına rağmen piyasada fonlamanın halihazırda %46 seviyesinde sürdüğünü ve kredi faizlerinin bu nedenle aniden yükselmesinin beklenmediğini dile getiriyor.
Kredi Hacminde Artış Devam Ediyor
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 11 Nisan ile biten haftaya ilişkin verilerine göre, toplam tüketici kredisi hacmi 2 trilyon 206 milyar 904 milyon TL’ye ulaştı. Bu artışın kalem bazlı dağılımı şöyle:
-
İhtiyaç kredileri: 1 trilyon 590 milyar 102 milyon TL
-
Konut kredileri: 551 milyar 721 milyon TL
-
Taşıt kredileri: 65 milyar 81 milyon TL
Haftalık bazda taşıt kredilerinde küçük çaplı bir gerileme yaşanırken, konut ve ihtiyaç kredilerinde artış devam etti.
Kredi Faizlerinde Güncel Görünüm
Politika faizi artışına rağmen kredi faizleri görece sabit seyrediyor. Bankaların güncel uygulamalarına göre 18 Nisan 2025 itibarıyla kredi faiz oranları şu seviyelerde:
İhtiyaç Kredisi:
-
En düşük faiz: %4,29 (aylık)
-
100.000 TL, 24 ay vadede aylık taksit: yaklaşık 7.020 TL
-
Toplam geri ödeme: 168.480 TL
Taşıt Kredisi:
-
En düşük faiz: %4,15 (aylık)
-
300.000 TL, 36 ay vadede aylık taksit: yaklaşık 15.000 TL
-
Toplam geri ödeme: 540.000 TL
Konut Kredisi:
-
En düşük faiz: %3,25 (aylık, kamu bankalarında)
-
1.000.000 TL, 120 ay vadede aylık taksit: yaklaşık 22.300 TL
-
Toplam geri ödeme: 2.676.000 TL
Kısa Vadede Sınırlı Etki, Orta Vadede Takip Edilecek
Uzmanlar, politika faizindeki artışın kredi faizlerine hemen yansımasının beklenmediğini, özellikle bankaların hâlihazırda yüksek faizlerle kredi verdiklerini belirtiyor. Kredi kullanımında, bireylerin maliyet hesaplamalarını dikkatle yapmaları öneriliyor.
Orta vadede ise, TCMB’nin sıkı para politikası sürdükçe kredi faizlerinin yukarı yönlü baskı altında kalabileceği öngörülüyor.
Mahfi Eğilmez: “TCMB aslında faiz indirdi”
Ekonomist Mahfi Eğilmez, “TCMB, aslında faiz indirmiş oldu. Gecelik borç vermeyi % 46’dan yaparken şimdi Haftalık borç vermeyi % 46’dan yapacak (tabii fonlamayı artık normal fonlama aracı olan haftalık repo ile yapacağı varsayımıyla.) Bu durumda uygulayacağı yıllık bileşik faiz düşmüş olur.” şeklinde açıklama yaptı.”
Cüneyt Akman: “Sakinleşme olmazsa AOFM üst sınıra yakınsar ”
Ekonomist Cüneyt Akman: “Eğer piyasa sakinleşmezse, muhtemelen, evvelki koridor uygulamalarında olduğu gibi AOFF üst sınır olan 49’a yakınsar bence Mahfi Hocam. Ben ufak da olsa bir sakinleşmeyi uzak görmüyorum. Tabi Türk ve dünya siyaseti birkaç hafta rahat durursa. O da ne kadar muhtemel, tartışılır.” şeklinde Mahfi Eğilmez’in paylaşımına yorum yaptı.
X Platformundaki o paylaşım
Cibre: Faiz değişmedi
İris Cibre: “Merkez repo ihalesinde 100 MLR TL verdi. Bugüne eksik likidite 350 MLR TL idi. Bu sayede, TLRef’i de 49%’a dayadı ve getiriyi artırdı. Bu yüzden dün, hiç bir şey değişmedi diyenlere şaşırmıştım. Koridorun üst tarafını boşuna 3 puan yukarıda tutmadı… Kısaca, politika faizi 46%, gerisini piyasa yapsın demedi. USD talebi gördüğünde bu tip hareketler göreceğiz.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
İris Cibre’nin X platformundaki paylaşımı
Piyasa %49’u Test Ediyor
Anonim X platformunda ekonomi yazarı “@e507” adlı kullanıcı: “19 Mart öncesi henüz döviz satışları başlamamışken piyasada bolca TL likidite vardı. TCMB bunu depo ekranı ve likidite senediyle 1-2 ay vadeli kendine çekmişti hatırlarsınız. Buradaki 450 milyar TL daha piyasaya geri dönmedi; yerinin doldurulması gerekiyor. Ayrıca döviz satışları sonrası piyasada net likidite açığı (MB’den borçlanma ihtiyacı) da +350 milyar oldu; bankalar MB’den ~800 milyar borçlanıyor bugünlerde (brüt fonlama). Peki MB bugün taze açtığı %46 faizli haftalık repo ihalelerinde ne kadar para verdi? 450 gelen teklife, sadece 100 milyar. Gerisi? Gecelik borç verme faizi ve BİST repoya mahkum. Yani %49‘a… Geçmiş sterilizasyonların MB’den iadesi gelinceye ve/ya MB haftalık ihalelerde biraz bol kepçe borç verinceye kadar; piyasada işler faiz %49’a yakınsayacak. BİST repoda bugün 837 milyar TL gecelik vadeli repo ortalama %48,95’ten geçti… Gecelik borç verdiği her ortamda satış fiyatını %49 belirlemiş olan TCMB, %46’dan haftalık para vermiş olmasına rağmen ortalama borç verme faizi (AOFM) bunun oldukça üstünde çıkacak. TLREF de aynı şekilde. Özetle: Kredi ve mevduat faizleri biraz daha yukarı gidebilir. PPF’çiler dolara kaçanlara daha nazlı göz kırpabilir. TLREF tahviller talep görebilir, yabancı carry trade’ciler kısmen geri gelebilir.” paylaşımında bulundu.
Sonuç
TCMB’nin politika faizi %46’da görünse de, piyasa şu an %49’a göre fiyatlanıyor. Bu da demek oluyor ki, para politikası sadece politika faiziyle değil, likidite yönetimi ve piyasa beklentileri ile de şekillenebiliyor. Dolayısıyla kredi ve mevduat piyasasında önümüzdeki dönemde dengeler ancak Merkez’in “ne kadar ve hangi yoldan para verdiğiyle” netleşecek.
Bu tablo, bir yandan sıkı para politikasının kararlılığını gösterirken, diğer yandan reel sektör ve vatandaş için finansman maliyetlerinin kolay kolay düşmeyeceği anlamına geliyor.
