Nisan ayında meydana gelen zirai donun ardından Sakarya’nın Hendek ilçesindeki fındık ağaçlarında hasar yüzde 90’a ulaştı. Bu sene fındıktan verim alınamayacağını belirten Hendek İlçe Tarım ve Orman Müdürü Erhan Sunman, “Önümüzdeki senenin ürününde de zarar olması yönünde endişemiz var. Bu konuda da fındık üreticilerimize rutin bakım ve besleme hususunu aksatmamalarını özellikle istirham ediyorum” dedi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 10-13 Nisan tarihleri arasında etkili olan zirai don felaketinin 65 ilde tarımsal üretimi ciddi şekilde etkilediğini açıkladı. Meyve bahçelerinden ekili alanlara kadar çok sayıda ürünün zarar gördüğünü vurgulayan Bayraktar, üreticilerin kayıplarının karşılanması için acil olarak bir fon oluşturulması gerektiğini söyledi. Bayraktar ayrıca, çiftçilerin borçlarının faizsiz ertelenmesi, nakdi destek sağlanması ve tarımsal sigorta sisteminin güçlendirilmesi çağrısında bulundu.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, zirai don nedeniyle arıcıların büyük zarar gördüğünü belirterek, bu yıl bal üretiminin geçen senin çok altında olacağını kaydetti. Doğada, tarlada arıların çalışacağı bir şey kalmadığını belirten Şahin, “Arıcılar perişan oldu. İleriye dönük plan program yapamıyoruz” dedi.

Türkiye son 30 yılın en geniş alanını kapsayan zirai don olayını yaşıyor. Çiçek açan ve meyve tutan kayısıdan elmaya, kirazdan üzüme kadar pek çok ürün dalında yandı. Tarımın depremi ‘zirai don’ olayının ekonomiyi de gıda fiyatları üzerinden derinden etkilemesi bekleniyor.

Türk futbolunun dört büyük kulübü Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor’un borsaya açık şirketleri, 2024-25 sezonunun ilk 9 ayında toplam 5,6 milyar lira zarar açıkladı. Bağımsız denetçi raporlarına göre kulüpler, ilişkili taraflardan tahsil edilemeyen ancak gelir hanesine yazılan faizler dahil edildiğinde dönemsel olarak kârlı görünse de, gerçek zarar rakamları kur farkıyla birlikte 147,9 milyon Euro’ya ulaştı.

Türkiye genelinde etkili olan zirai don, birçok bölgede meyve ağaçları ve pancar tarlalarında büyük zarara yol açtı. Elazığ’dan Konya’ya, Bursa’dan Akşehir’e kadar farklı şehirlerde tarım uzmanları, üreticileri dikkatli olmaları konusunda uyardı. Uzmanlar, toprak buzlanmasının takip edilmesini, budama işlemlerinde acele edilmemesini ve gübreleme desteğiyle bitkilerin yeniden canlandırılabileceğini belirtti. Bazı bölgelerde meyve kayıpları yüzde 80’e ulaşırken, meyve fiyatlarının yaz aylarında ciddi oranda artması bekleniyor.

Türkiye genelinde nisan ayındaki kar yağışı ve soğuk havanın etkisiyle yaşanan zirai don 36 ili etkisi altına alırken dondan başta kayısı olmak üzere üzüm, incir, elma, erik, kiraz, vişne, fındık, ceviz, badem, şeftali, Trabzon hurması gibi ürünler etkilendi.

Zirai don Malatya’da başta kayısı olmak üzere birçok meyve türünü vurdu. Sıcaklıkların eksi 13 dereceye kadar düştüğü bazı bölgelerde, sadece meyveler değil, ağaçların fizyolojik yapısı da zarar gördü. Ziraat Mühendisleri Odası, yaklaşık 950 bin dekarlık üretim alanının tamamında hasar olduğunu bildirirken, 74 yaşındaki üretici “Böylesini ilk kez yaşıyorum” dedi.

Nisan ayının ortasında yurdu etkisi altına alan ani soğuk hava dalgası, tarım alanlarında büyük hasara yol açtı. Özellikle gece sıcaklıklarının -15 dereceye kadar düştüğü İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz’in yüksek kesimlerinde kayısıdan elmaya, kirazdan üzüme kadar pek çok meyve dalında kurudu. Zirai donun faturasının ağır olacağı düşünülürken, sürecin arz zincirinden gıda enflasyonuna kadar pek çok ekonomi kalemini etkilemesi bekleniyor.