TEPAV: Yabancı yatırımlar 2024’ün son çeyreğinde sert düştü

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 2024 yılı dördüncü çeyreğine ilişkin Doğrudan Yatırımlar Bültenini yayımladı. Bültene göre, yabancı yatırım cephesinde dikkat çeken bir gerileme yaşandı.

2024’ün dördüncü çeyreğinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,8 azaldı. Düşüş tüm faaliyet gruplarını etkilerken, anonim şirketlerde en çok yatırım bilgisayar programlama, limited şirketlerde ise toptan ticaret alanında yapıldı.

Net yatırım girişi yüzde 35,6 azaldı

Dönem içinde doğrudan yabancı yatırım girişleri 3,7 milyar dolar, yurt dışına çıkan yatırımlar ise 2,4 milyar dolar oldu. Böylece net doğrudan yatırım girişi 1,3 milyar dolara gerileyerek bir önceki yıla göre yüzde 35,6 düşüş gösterdi. Gayrimenkul alımları hariç tutulduğunda ise net giriş yalnızca 688 milyon dolar olarak kaydedildi.

Yabancılara konut satışında da düşüş

Yabancı uyruklulara yapılan konut satışları da düşüş trendini sürdürdü. Satışlar bir önceki yıla göre yüzde 3,3 gerileyerek 6 bin 583 adede düştü. Bu satışların yüzde 35,8’i İstanbul’da, yüzde 32,8’i Antalya’da gerçekleşti. En çok konut satın alan yabancılar sırasıyla Rusya (1.232), İran (611) ve Ukrayna (477) vatandaşları oldu.

En fazla yatırım imalat sektöründe

Yatırım tercihlerinde imalat sektörü yüzde 34,5’lik oranla ilk sırada yer aldı. Onu yüzde 25,3 ile toptan-perakende ticaret sektörü izledi. İmalat sektörünün payı geçen yıla göre azalırken, ticaretin payı yükseldi.

Almanya ve Hollanda ilk sırada

Ülke bazlı dağılıma bakıldığında, doğrudan yatırımların yüzde 43,9’u Almanya ve Hollanda kaynaklı gerçekleşti. Ayrıca ABD, İrlanda ve İsviçre, Türkiye’ye yatırımını önemli ölçüde artıran ülkeler oldu.

Ancak genel tabloya bakıldığında, bütün ülkelerin Türkiye’de kurduğu şirket sayısında düşüş yaşandı. Yine de İran ve Almanya ortaklı şirketler ilk sıralarda yer aldı. İstanbul, yüzde 60,2’lik oranla yabancı şirketlerin merkezi olmayı sürdürdü.

Türk yatırımcıların gözü dışarıda

2024’ün dördüncü çeyreğinde Türkiye’den yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlar içinde gayrimenkul sektörü öne çıktı. Özellikle Cezayir’e yapılan yatırımlar sıfırdan 150 milyon dolara yükselirken, Kazakistan, Özbekistan ve Yunanistan’a yatırımlar da katlanarak arttı.

Ayrıca, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından gayrimenkul alımlarındaki artış da dikkat çekici seviyelere ulaştı. 2017-2021 döneminde çeyreklik ortalama 255 milyon dolar olan alımlar, 2022’de 505 milyon, 2023’te 1,4 milyar, 2024’te ise 2 milyar dolara yükseldi.