İzmir’in Menemen ilçesinde 21 dönümlük alanda erik yetiştiren çiftçi Necdet Erdoğan, geçmiş yıllarda dolu ve don olayları nedeniyle büyük kayıplar yaşamıştı.
Yaşadığı kaybın ardından önlemini artıran Erdoğan, arazisine “dolusavar” ve zirai don önleme makinesi “donsavar” ile soğuğun etkisini azaltan sulama sistemleri kurdu.
Sulama sistemi ile ürünlerini kurtardı
Erdoğan’ın bahçesi, bu yöntemler sayesinde ay başında yaşanan zirai dondan etkilenmedi. Hava sıcaklığı çok düştüğünde yeraltından aldığı 15-16 derecelik suları borularla bahçede dolaştırdığını belirten Erdoğan, böylece soğuğu 1-2 derece kırdığını kaydetti.
Komşu bahçeleri don vurdu, onlar etkilenmedi
“Donsavar” adlı rüzgar pervanesinin de işe yaradığını ifade eden Erdoğan, “Hava akımı olduğu zaman bahçeye kırağı düşmüyor. Bu donsavar sistemi otomatik olarak 3 derecede çalışmaya başlıyor ve 4 derecede stop ediyor. Bu çalışmalarla don karşısında pek etkilenmedik. Çevremizdeki arkadaşlarımızın bahçeleri etkilendi. Bilhassa bağlar, kayısılar, erikler de zarar gördü ama biz tedbir aldığımız için bu zararı en az şekilde gördük.”
Üzüm bağını yağmurlama sistemiyle korudu
Manisa’nın Yunusemre ilçesine bağlı Atatürk Mahallesi’nde 60 dekarda üzüm üreten 49 yaşındaki İlker Yılmaz da zirai donun yaşandığı 4 gece boyunca yağmurlama sulama sistemini devreye alarak üzüm bağını zarardan kurtardı.
Yılmaz, dondurucu soğukların yaşandığı 4 gece uyumadan yoğun bir mücadele verdiğini söyledi.
Bölgede 27 yıldır çiftçilik yapan Yılmaz, soğuk nedeniyle battaniyeye bürünüp çalıştığını, ellerinin morarması pahasına bağdaki sulama sistemini aktif tuttuğunu, böylece kısmi bir zarar dışında 55 dekarını zirai dondan muhafaza ettiğini anlattı.
‘Ürünlerin tamamını kurtardık’
Zirai donun başladığını anlar anlamaz “yağmurlama” sulama sistemini devreye aldığını aktaran Yılmaz, “Geç kalsaydım, bu sulama boruları tamamen buzlanır ve tıkanırdı. Daha fıskiyeleri açamazdı. Çok takip istiyor bu iş, o gün biz fıskiyelerimizi erken açtık, ürünlerin tamamını kurtardık. Ama fıskiyenin tam ulaşmadığı yerlerde küçük zararımız var. Şükür Allah’a, genel olarak kurtardık.” dedi.
‘Biraz daha geç kalsaydım şansım olmayacaktı’
Yılmaz, don zararının yalnız o yılı değil, bir sonraki senenin verimine de yansıyabildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Genelde yüzde 70-80 fıskiye kurtarıyor. Gece 23.00’te buraya gelmeseydim, biraz daha geç kalsaydım zaten sulama sistemini çalıştırma şansım olmayacaktı. Çünkü çalıştırdığım an su atamadığı için ana borular patlayacaktı. Çok ince, takip isteyen bir iş bu. ‘Evde rahat durayım, saat 2-3 gibi geleyim, bunu kurtarayım’ derseniz bu işin çözümü yok.”
